To jest pierwszy artykuł z cyklu Remanent Finansowy. Zapoznaj się z dodatkowym wprowadzeniem.
Ci którzy mają nie wierzą w rozsądny poziom emerytury z ZUS. Zresztą nie tylko oni. Dlatego sami budujemy majątek po to aby życie na emeryturze nie musiało być walką o przetrwanie. Czytelników nie muszę to tego przekonywać.
Nic tak nie mobilizuje do oszczędzania niż świadomość tego do czego dążymy. Dlatego podejmij wyzwanie i zastanówmy się razem: Jaki poziom emerytury jest dla Ciebie i Twojej rodziny satysfakcjonujący? Warto to sobie uzmysłowić.
Trzy poziomy emerytury
Każdy z nas ma różne wyobrażenie o tym, jak chciałby żyć i spędzać czas na emeryturze. Czy marzymy o spokojnym życiu w małym domku na wsi, czy też o luksusowych podróżach po świecie – nasze oczekiwania co do emerytury są tak różnorodne, jak różnorodni jesteśmy. Jednak bez względu na to, jakie mamy marzenia, kluczowe jest zarządzanie finansami tak aby marzenia te móc zrealizować.
A Ty – czy zastanawiałe się kiedyś nad swoją przyszłą emeryturą? Prawdopodobnie tak. Ale czy kiedykolwiek te oczekiwania zostały przeliczone na konkretną kwotę? Założę się że nie!
Dlatego chcę Cię zachęcić do prostego i bardzo ważnego ćwiczenia – w którym masz tylko jedno zadanie: zapisać na kartce jakiej emerytury oczekujesz. I tu pojawia się problem. Jak taką kwotę określić?
Proponuję pomyśleć o trzech poziomach emerytury: emerytura minimalna, emerytura optymalna, oraz emerytura marzeń.
Każdy z tych poziomów odpowiada innym oczekiwaniom i stylowi życia, który chcemy prowadzić po zakończeniu aktywności zawodowej. Czas poświęcony na oszacowanie każdego z tych trzech scenariuszy pozwala lepiej zrozumieć swoje cele, ale przede wszystkim pozwala określić do czego dążymy w finansowej sferze życia. A wtedy możemy lepiej przygotować się na przyszłość, i analizując własny rozwój finansowy (np. przez Analizę Majątku Netto) zobaczyć jak daleko jesteśmy od realizacji osobistych marzeń i aspiracji.
Proponuję na te wersje emerytury patrzeć w poniższy sposób.
Minimalna Oczekiwana Emerytura: Plan Minimum
Minimalna oczekiwana emerytura powinna być kwotą, która pozwoli na życie na poziomie nieco niższym niż byśmy sobie życzyli. Ale wciąż atrakcyjnym. To podstawowy próg, który zapewni zabezpieczenie potrzeb życiowych na dobrym poziomie, takich jak mieszkanie, jedzenie, opieka zdrowotna, i umożliwi utrzymanie akceptowalnego standardu życia. Planowanie minimalnej emerytury to realistyczne podejście, które bierze pod uwagę najważniejsze wydatki i gwarantuje spokojną starość bez nadmiernych trosk finansowych. Przykładowo jeżeli marzysz o możliwości zwiedzania świata przez 3 miesiące w roku – niech w tym wariancie to będzie 1,5 miesiąca.
Optymalna Oczekiwana Emerytura: Plan Podstawowy
Optymalna oczekiwana emerytura to kwota, która pozwala nie tylko na zaspokojenie podstawowych potrzeb, ale także na realizację dodatkowych życiowych przyjemności i realizacji nawet kosztownych hobby. To poziom emerytury, który umożliwia bardziej komfortowe życie, z większym marginesem na rozrywkę i przyjemności, bez konieczności martwienia się o każdy wydatek.
Emerytura Marzeń: Rozsądne Marzenia
Emerytura marzeń to poziom dochodów, który pozwala na znacznie więcej niż tylko komfortowe życie – to spełnienie finansowych marzeń (ale w rozsądnych granicach). To może obejmować luksusowe podróże, posiadanie nieruchomości w atrakcyjnych lokalizacjach, znaczne darowizny na cele charytatywne, czy też możliwość realizacji droższych hobby. Jest to scenariusz, w którym dochody emerytalne znacznie przekraczają bieżące potrzeby i pozwalają na realizację życiowych celów, które kiedyś mogły wydawać się nierealne. Próbę wyliczenia takiej emerytury potraktuj to jako ciekawe doświadczenie – wiedząc że nie musisz jej osiągnąć, ale być może stanie się to pewną motywacją?
Jak to policzyć?
Określenie miesięcznej kwoty która pozwoli realizować różne 'warianty’ oczekiwanej emerytury zajmie trochę czasu. Ale zapewniam Cię że może to być czas bardzo ciekawy. Jeżeli jesteś w związku – zróbcie to razem. Tu mogą przecież pojawić się różnice w oczekiwaniach, czy też niewypowiedziane wcześniej marzenia. Przyszłość warto planować wspólnie. Tak samo jak finanse.
Poniżej kilka propozycji i zasad o których dobrze pamiętać.
- Nie uwzględniaj wydatków na dzieci – Twoje dzieci w momencie Twojego przejścia na emeryturę powinny samodzielnie prowadzić swoje finanse.
- Nie przejmuj się inflacją. Kwoty podaj w dzisiejszych cenach. Chodzi o to aby zobaczyć te wartości w dzisiejszej wartości pieniądza
- Wartość oczekiwanej emerytury podaj w kwocie netto – czyli już po opodatkowaniu
- Zacznij od określenia jaki tryb życia chcesz prowadzić na emeryturze w każdym z wariantów
- To pozwoli łatwiej określić kwoty poszczególnych składników budżetu w zależności od wariantu emerytury
- Nawet jak pojawi się problem z szacowaniem np. wariantu ’emerytury marzeń’ – polecam zmusić się do takiej analizy
- Uwzględnij wydatki stałe związane np. z mieszkaniem, wyżywieniem – tu po prostu jako punkt wyjścia zabierz swoje obecne wydatki (które warto spisać we własnej corocznej analizie finansowej)
- Nie wliczaj kosztów kredytów hipotecznych – te raczej musisz spłacić wcześniej do wieku emerytalnego
- Uwzględnij wydatki na komunikację (samochód), koszty ubezpieczeń (dom, samochód),
- Dodaj wydatki na rozrywkę, hobby, podróże
- Gromadzenie kapitału dla wnuków (jeżeli planujesz stworzyć np. fundusz posagowy)
- Wydatki które pojawiają się raz w roku (np. ubezpieczenia) przelicz na wartość miesięczną
Co zrobić z wynikami?
Określenie oczekiwanego poziomu emerytury to pierwszy krok w pełnej analizie finansów osobistych.
W kolejnych artykułach z serii Remanentu Finansowego znajdziesz kolejne etapy analizy finansowej. A tam między innymi sposób na obliczenie poprawnej wartości Majątku Netto z których to obliczeń okaże się jaką miesięczną emeryturę wygeneruje Twój obecny stan posiadania rozumiany jako Dyspozycyjny Majątek Netto.
I tę wartość można porównać do poziomu Oczekiwanej Emerytury i sprawdzić w którym miejscu budowania majątku dziś jesteś.
Coroczny Remanent Finansowy warto zacząć od weryfikacji (lub pierwszego oszacowania) tych właśnie poziomów oczekiwanej miesięcznej emerytury!
Bez tego wyniki analizy Majątku Netto niewiele powiedzą. Cóż z tego że wynikiem analizy będzie dodatkowa emerytura w wysokości 5.000 zł miesięcznie jeżeli nie zastanowisz się jaki poziom jest konieczny do utrzymania standardu życia jakiego oczekujesz (w wariancie: podstawowym, optymalnym czy też emerytury marzeń.
Przygotowałem zeszyt ćwiczeń do wydruku
To przykładowa strona z kilkunastostronicowego Zeszytu Ćwiczeń dla cyklu Remanent Finansowy.
Na niej zapiszesz wysokości miesięcznej, planowanej emerytury. Warto taką kartkę z trzema kwotami (polecam wpisać też krótki komentarz i takie własne, prywatne uzasadnienie) schować do segregatora finansowego (wraz z coroczną Analizą Majątku Netto którą proponuję robić raz w roku – w styczniu w ramach postanowień noworocznych).
W ten sposób można do tej kartki wracać co kilka lat (np. co 5), analizować i korygować.
Zapewniam że to ciekawe doświadczenie patrzeć jak te oczekiwania zmieniają się w okresach 10- czy 15 letnich wraz ze zmianami sytuacji życiowej, osobistej i zawodowej.
Pobierz 12-stronicowy zeszyt Ćwiczeń „Remanent Finansowy„ w pliku .pdf
Możesz też aktywować konto w portalu i odebrać cały zeszyt ćwiczeń.
Podsumowanie
Chciałem tym tekstem zaproponować refleksję nad oczekiwanym poziomem oczekiwanej emerytury. Czyli to „co chcesz osiągnąć”. Stąd, dla przypomnienia, warto zapisać sobie trzy kwoty miesięcznej emerytury 'na rękę’:
- minimalna oczekiwana emerytura – czyli plan minimum, który w podstawowy sposób spełni Twoje oczekiwania i pozwoli po prostu godnie żyć na nieco niższym poziomie do wymarzonego ale ciągle dobrze
- optymalna oczekiwana emerytura – czyli plan podstawowy – może bez szaleństw typu własne apartamenty w różnych częściach świata i kilka jachtów – ale coś co naprawdę daje przyjemność z życia
- emerytura marzeń – oczywiście w rozsądnych granicach czyli o poziomie emerytury który przy bardzo pomyślnych wiatrach mógłby być realny i dawać naprawdę dużo więcej niż potrzebujesz dzisiaj.
Takie zestawienie w formie kartki A4 warto sobie przechować i wrócić do niego co 5 lat, zastanawiając się czy coś się zmieniło.
Znając poziom kwotowy oczekiwanej emerytury można monitorować czy nasz Majątek Netto pozwoli na realizację tego celu. A to daje po prostu mobilizację do zadbania o własne finanse – szczególnie gdy z analizy majątku netto wynika że jesteśmy daleko od np. minimalnej oczekiwanej emerytury.
Moje prywatne spostrzeżenia
Pierwszy raz tego typu ćwiczenie gdzie trzeba było się przymusić do podania konkretnych liczb dotyczących emerytury zrealizowaliśmy z żoną na jednym ze szkoleń w roku chyba 2006 – czyli prawie 20 lat temu. Analizę majątku netto robię systematycznie od ponad 10 lat, choć przyznaję że ten element (oczekiwanej emerytury) wprowadzam do naszego rytuału styczniowego dopiero od tego roku (2023).
Ale mam tu swoje spostrzeżenia ostatnich 20 lat, którymi chcę się z Wami podzielić. Wydaje mi się że może to być wspólne dla wielu osób:
- z początkiem pracy zawodowej oczekiwania dotyczące standardu życia na emeryturze były na poziomie wyższym od naszej sytuacji finansowej, ale ponieważ punkt wyjścia był znacznie niższy to i te oczekiwania nie były bardzo wysokie
- wraz z rozwojem kariery zawodowej oczekiwania rosły (np. przez pojawienie się trochę kosztownych hobby)
- a w którymś momencie zauważyłem że osiągnęły poziom, który wewnętrznie mnie absolutnie zadowala – i się ustabilizowały i niezależnie od rosnącego majątku netto już się specjalnie nie zmieniają.
- Nie da się ukryć że są one wyraźnie wyższe niż te sprzed 20 lat 🙂
- Może to też typ osobowości (nie potrzebuję prywatnych jachtów w każdym porcie na świecie) ale z obecnymi oczekiwaniami czuję się bardzo dobrze. I (przynajmniej na razie) nie widzę potrzeby znacząco podnosić swoich oczekiwań. A to oznacza, że analizy Majątku Netto jakie robię pokazują po prostu postęp w tym kierunku.
Zapewniam też że to ćwiczenie które dziś zaproponowałem naprawdę nie jest takie proste. To niby napisać trzy liczby 🙂 Ale – ponieważ prawdopodobnie nigdy wcześniej tego nie robiłeś to może to być pewne wyzwania. Jakieś przemyślenia na pewno masz, ale … spisanie ich i konkretne przeliczenie na kwoty było dla nas osobiści mocnym przeżyciem. A późniejsze porównanie może być nawet wesołe.
A jak to wygląda u Ciebie? Daj znać w komentarzu!
